- Global Voices ជាភាសាខ្មែរ - https://km.globalvoices.org -

វៀតណាម​ ៖ រដ្ឋាភិបាល​​ផ្តន្ទាទោស​​អ្នក​សរសេរ​ប្លុក​​បីនាក់ដែល​មាន​ “​មតិប្រឆាំងៗ” ដាក់​ពន្ធនាគារ​

Categories: អាស៊ីខាងកើត​, វៀតណាម​, ការប្រឆាំង​តវ៉ា​, ច្បាប់​, នយោបាយ​, បណ្ដាញ​សារព័ត៌មាន​ប្រជាពលរដ្ឋ​, ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ និង​សារព័ត៌មាន, សិទ្ធិមនុស្ស​, សេរីភាព​បញ្ចេញ​មតិ​, អភិបាល​កិច្ច​

អ្នកសរសេរប្លុកឈ្មោះ ឌៀវ ខាយ (Dieu Cay) អាញ់បាក (AnhBaSG) និង តា ហ្វុង តាន (Ta Phong Tan) ត្រូវបានសម្រេចឲ្យមាន ទោស [1] ដោយតុលាការក្រុងហូជីមិញពីបទបំពានលើមាត្រា៨៨ ក្នុងក្រមព្រហ្មទណ្ឌនៃប្រទេសវៀតណាម ដែលពាក់ព័ន្ធនឹង “ការផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានបោកប្រាស់ ដើម្បីបង្កឲ្យមានការយល់ច្រលំក្នុងចំណោមប្រជាពលរដ្ឋ” និង “ប្រមាថដល់ការគ្រប់គ្រងរបស់រដ្ឋាភិបាល”។ ក្រៅពីទទួលរងទោសជាប់ពន្ធនាគារហើយ អ្នកទាំងបីក៏ត្រូវប្រឈមមុខនឹងការឃុំឃាំងនៅក្នុងផ្ទះរបស់គេផងដែរ។

មុននឹងការចាប់ខ្លួនរបស់ពួកគេ ពួកគេទាំងបីបានបង្ហាញពីបញ្ហានៅក្នុងសង្គមមួយចំនួនជាបន្តបន្ទាប់ ជាពិសេសបញ្ហាអំពើពុករលួយក្នុងកន្លែងដែលមានឋានៈខ្ពស់ និងភាពមិនស្មើភាគគ្នានៅជនបទ។ ក្រុមអង្គការសិទ្ធិមនុស្សបានថ្កោលទោសភ្លាមៗមកលើការផ្តន្ទាទោសនេះ។ រូប៉ឺត អាប៊ត [2] អ្នកស្រាវជ្រាវមកពី អង្គការលើកលែងទោសអន្តរជាតិនៃប្រទេសវៀតណាម ជឿជាក់ថាការផ្តន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារ ដែលមានរយៈពេលចាប់ពី ៤ ទៅ ១២ឆ្នាំ គឺហាក់ដូចជាការជំរុញឲ្យមានការភ័យខ្លាចកាន់តែខ្លាំងក្នុងសហគមន៍ក្នុងប្រទេស ៖

[3]

អ្នកសរសេរប្លុកដែលត្រូវបានផ្តន្ទាទោសគឺ ឌៀវ ខាយ (Dieu Cay) អាញ់បាក (AnhBaSG) និង តា ហ្វុង តាន (Ta Phong Tan)។ រួបថតរបស់ ដាន ឡាំម ប៉ាវ (Dan Lam Bao)

 

ការផ្តន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារដ៏គួរឲ្យភ្ញាក់ផ្អើលបានបញ្ជាក់បន្ថែមដល់ការភ័យខ្លាចដ៏គួរឲ្យអាក្រក់បំផុត ដែលអាជ្ញាធរវៀតណាមបានសម្រេចចិត្តយកអ្នកសរសេរប្លុកទាំងបីនាក់នេះ ដើម្បីជាឧទហរណ៍បំបិទមាត់អ្នកដទៃ។ការផ្ផ្តន្ទាទោសនេះឆ្លុះបញ្ចាំងនូវស្ថានភាពសេរីភាពបញ្ចេញមតិនៅប្រទេសវៀតណាមដ៏ធ្ងន់ធ្ងរ និងដែលកាន់តែអាក្រក់ទៅៗ។អង្គការលើកលែងទោសអន្តរជាតិ នឹងធ្វើយុទ្ធនាការយ៉ាងខ្លាំងក្លាដើម្បីឲ្យមានការដោះលែងអ្នកសរសេរប្លុកទាំងបី ដែលយើងចាត់ទុកថាជាអ្នកទោសមនសិកា ហើយដែលយើងអំពាវនាវឲ្យអាជ្ញាធរវៀតណាមធានានូវសុវត្ថិភាពរបស់ក្រុមគ្រួសារ និងមិត្តភក្តិរបស់អ្នកសរសេរប្លុកទាំងនេះ

ក្រៅពីការតស៊ូមតិដើម្បីឲ្យមានការដោះលែងសកម្មជនអ្នកសរសេរប្លុកកាន់សាសនាកាតូលិក ម៉ារៀ តា ហ្វុង តាន ភាពបន្តបន្ទាប់នៃការបកប្រែអត្ថបទ [4] បានប៉ះពាល់ដល់ការរំលោភបំពានអំណាចនៅប្រទេសវៀតណាម ៖

ពិតជារឿងគួរឲ្យខ្មាស់ណាស់ សម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋវៀតណាមដ៏ល្អ ដោយសារតែការរំលោភបំពានអំណាច និងការភ័យខ្លាចដ៏កំសាកចំពោះការនិយាយស្ដីដោយសេរី! អ្នកនយោបាយគួរតែអាចឆ្លើយប្រាប់ដោយមានហេតុផល ប្រសិនបើពួកគេគិតថានរណាម្នាក់បានមួលបង្កាច់នូវអ្វីដែលពួកគេបាននិយាយ ពួកគេគួរតែអាចបកស្រាយដល់អ្នកប្រឆាំងបាន។ ព្យួរក្បាលរបស់អ្នកក្នុងភាពអៀនខ្មាស់ ហើយអនុញ្ញាតឲ្យពលរដ្ឋល្អរបស់ប្រទេសវៀតណាមអាចនិយាយការពិតពីសេរីភាពផងទៅ! ត្រូវតែដោះលែង ម៉ារៀ តា ហ្វុង តាន!

[5]

រូបភាពទាមទារឲ្យមានការផ្ដល់សេរីភាពសម្រាប់អ្នកសរសេរប្លុកដែលត្រូវជាប់ពន្ធនាគារ។ រូបថតពីហ្វេសប៊ុករបស់ មេ ណាំម

ហាក់ដូចជាមានការបង្រ្កាបកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរមកលើអ្នកសរសេរប្លុកដែលមានសំឡេងប្រឆាំងនៅក្នុងប្រទេសវៀតណាម។ មុននេះ ការិយាល័យរបស់ លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ង្វុយយិន តាង ឌុង (Nguyen Tan Dung) បានចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍រិះគន់ដល់អ្នកសរសេរប្លុកទាំងបី ដោយសារតែពួកគេប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាល។ ប៉ុន្តែ ណាមវៀត [6] បានអះអាងថាប្លុកដែលមានលក្ខណៈចម្រូងចម្រាស់ គួរតែត្រូវបានរក្សាទុកឲ្យនៅលើប្រព័ន្ធអ៊ីនធើណែត ដើម្បីបើកកកាយរឿងពុករលួយរបស់រដ្ឋាភិបាល និងដើម្បីអះអាងពីអធិបតេយ្យភាពនៃកោះដែលប្រទេសចិនកំពុងតែទាមទារយក៖

ប្លុក ដាន ឡាំ ប៉ាវ (Dan Lam Bao) [7] បានរាយការណ៍នូវរឿងរ៉ាវដែលរដ្ឋាភិបាល ឬអាចហៅម្យ៉ាងទៀតថា គណបក្សកុំម្មុយនីស្ដរៀតណាមបានហាមឃាត់ ដូចជា អំពើពុករលួយ និងការប្រឆាំង។

ប្លុក ក្វាន់ ឡាំម ប៉ាវ ចាប់ផ្ដើម (កាលពីខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១២) ទោះបីជាត្រូវបានរាយការណ៍ថាជាសកម្មភាពដ៏ឆ្នើមប្រឆាំងនឹងអំពើពុករលួយក៏ដោយ គឺគ្រាន់តែរាយការណ៍ពីករណីអំពើពុករលួយដែលពាក់ព័ន្ធនឹង ង្វុយយិន តាង ឌុង (Nguyen Tan Dung) និងកូនប្រុសរបស់លោក ង្វុយយិន ថាន ហ៊ី (Nguyen Thanh Nghi) កូនស្រីរបស់លោក ង្វុយយិន ថាន ហ្វឿង (Nguyen Thanh Phuong) និងស្វាមី (ដែលទទួលការបណ្ដុះបណ្ដាលពីសាលាហាវ៉ាត) ង្វុយយិន ប៉ាវ ហុង (Nguyen Bao Hoang)។

ប្លុក របស់ ប៊ៀន ដុង (Bien Dong) គឺគ្រាន់តែនិយាយអំពីជម្លោះនៃសមុទ្រចិនខាងត្បូង រវាងប្រទេសចិន និងប្រទេសវៀតណាមនិងប្រទេសហ្វីលីពីន។ រូបភាព និងវីដេអូដែលបង្ហាញក្រុមបាតុករជនជាតិវៀតណាម ឬជនជាតិហ្វីលីពីនប្រឆាំងនឹងប្រទេសចិនត្រូវបានហាមឃាត់ដោយរដ្ឋាភិបាល។

ទោះបីជាមានការផ្តន្ទាទោសមកលើ អ្នកសរសេរប្លុកដ៏មានបទពិសោធន៍ និងគោលបំណងក្នុងការគាបសង្កត់មាតិកាលើប្រព័ន្ធអ៊ីនធើណែតហើយ គ្រីស្ត ប្រូមមីត [8] បានសរសេរថារដ្ឋាភិបាលប្រទេសវៀតណាម គឺកំពុងតែយកឈ្នះនូវការប្រឈមរបស់ខ្លួនដើម្បីគ្រប់គ្រងអាកប្បកិរិយានៃការប្រើប្រាស់អ៊ីនធើណែតរបស់ប្រជាពលរដ្ឋរបស់ខ្លួន ៖

ហ្វេសប៊ុក និងបណ្ដាញសង្គមដទៃទៀតត្រូវបានហាមឃាត់នៅទីនេះ ប៉ុន្តែរនាំងបាំងរបស់រដ្ឋគឺមានលក្ខណៈមិនតឹងរឹង ដែលសូម្បីតែក្មេងសិស្សសាលាក៏អាចរកវិធីបញ្ឆោតកុំព្យូទ័រដើម្បីរកវិធីចៀសវាងរនាំងនេះបានដែរ។ រដ្ឋាភិបាលបានប្រកាសពីការហាមឃាត់លើវែបសាយថា នេះគឺគ្រាន់តែចង់តាមដានមើលការចរាចរណ៍ប្រើប្រាស់អ៊ីនធើណែតតែប៉ុណ្ណោះ។ អ្នកសរសេរប្លុកទាំងបី ត្រូវបានផ្តន្ទាទោសឲ្យជាប់ពន្ធនាគារក្នុងសប្ដាហ៍នេះ ម្នាក់ត្រូវជាប់ ១២ឆ្នាំ ប៉ុន្តែមានអ្នកសរសេរប្លុកជាច្រើនទៀតនៅតែបន្តធ្វើសកម្មភាពល្អៗរបស់ខ្លួន.។