អក្សររលត់ ជាតិរលាយ អក្សរពណ្ណរាយ ជាតិថ្កើងថ្កាន

នេះគឺជាសុភាសិតដ៏ល្បីល្បាញរបស់ប្រទេសកម្ពុជាដែលតែងតែលើកយកមកបង្រៀនក្នុងមុខវិជ្ជាអក្សរសាស្រ្តខ្មែរចាប់តាំងពីបឋមសិក្សារហូតដល់កម្រិតសិក្សាលំដាប់ខ្ពស់។ សុភាសិតមួយនេះបង្កប់នូវខ្លឹមសារដ៏មានឥទ្ធិពលដែលជួយជំរុញឲ្យយុវជនជំនាន់ក្រោយចេះជួយលើកដម្កើងអក្សរសាស្រ្តខ្មែរ។ ជាលទ្ធផលដ៏គួរឲ្យកើតសរសើរ យុវជនជំនាន់ក្រោយដែលមានចំណង់ចំណូលចិត្តសរសេរប្លក់ដែលយើងតែងតែហៅថា bloggers បានបំឡែងសុភាសិតមួយនេះទៅជាសកម្មភាពដោយបានជួយលើកដម្កើងសមិទ្ធិផលរបស់អ្នកនិពន្ធជំនាន់មុន ក៏ដូចជាខិតខំបង្កើតនូវស្នាដៃផ្ទាល់ខ្លួនព្រមទាំងបង្កើនទេពកោសល្យរបស់ពួកគេតាមរយៈការបោះពុម្ពផ្សាយលើពិភពឌីជីថលនិងដូចជានៅលើទំព័រក្រដាសផងដែរ។

យុវអ្នកនិពន្ធត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ ២០០៧ ដោយក្រុមយុវនិពន្ធវ័យក្មេងដែលមានទេពកោសល្យផ្នែកអក្សរសិល្ប៍ខ្មែរក្នុងគោលបំណងលើកដម្កើងនិងអភិវឌ្ឍអក្សរសិល្ប៍ខ្មែរ និង ពង្រីកទីផ្សារអក្សរសិល្ប៍ខ្មែរឲ្យបានទូលំទូលាយ។ អ្នកនិពន្ធវ័យក្មេងជាច្រើនដែលនៅក្នុងក្រុមនេះក៏បានទទួលជ័យជំនះក្នុងការប្រកួតប្រជែងផ្នែកអក្សរសិល្ប៍ខ្មែរថ្នាក់ជាតិដែលតែងតែរៀបចំឡើងជារៀងរាល់ឆ្នាំដោយក្រសួងអប់រំ។

បន្ថែមពីលើនោះពួកគេក៏បានទទួលការបណ្តុះបណ្តាលពីសមាគមន៍អក្សរសិល្ប៍ផ្សេងៗដែលមានដូចជាសមាគមអក្សរសិល្ប៍ នូ ហាច ដែលមានគោលបំណងពង្រីក និងលើកដម្កើងអក្សរសិល្ប៍ខ្មែរ។ សៀវភៅរបស់ពួកគេបានទទួលការលើកសរសើរពីសំណាក់អ្នកអានដែលចង់ទទួលបានចំណេះដឹងបន្ថែមទាក់ទងនឹងការក្លាយទៅជាអ្នកនិពន្ធដ៏មានទេពកោសល្យម្នាក់។

នៅពេលដែលមានសំនួរសួរទាក់ទងនឹងចំណាប់អារម្មណ៍ក្នុងការសរសេរនិងការចង់ក្លាយទៅជាអ្នកនិពន្ធមួយរូប សុខ ចាន់ផល អាយុ ២៦ឆ្នាំ ដែលមានអាយុច្រើនជាងគេនៅក្នុងក្រុម (អាយុជាមធ្យមនៅក្នុងក្រុមគឹចាប់ពី ១៩-២២) គេបានតបជាភាសាខ្មែរថា ៖

ខ្ញុំចាប់អារម្មណ៍ព្រោះយល់ថាជាសិល្បៈដែលមិនងាយនឹងធ្វើបាន ទាល់តែមនុស្សពូកែទើបអាចសរសេរស្នាដៃបាន ចង់ក្លាយជាមនុស្សពុកែក៏ចង់ក្លាយទៅជាអ្នកនិពន្ធ គិតថាមិនមែនមនុស្សគ្រប់គ្នាអាចធ្វើការងារនេះបានទេ បើខ្លួនឯងមាននិស្ស័យគួរតែខំប្រឹង

សុផលក៏បានបង្ហាញពីសារសំខាន់របស់ការងារផ្នែកអក្សរសិល្ប៍ចំពោះអ្នកអានជនជាតិខ្មែរនិងសង្គមទាំងមូលថា៖

ទីមួយ ខ្មែរមានអក្សរសិល្ប៍អាន។ អប់រំតាមស្នាដៃអ្នកនិពន្ធ។ មនុស្សអាចសិក្សាពីសង្គមមួយតាមស្នាដៃអក្សរសិល្ប៍។ ខ្ញុំសង្កេតឃើញថា បើប្រទេសណា មានអ្នកនិពន្ធពូកែច្រើនប្រទេសនោះក៏រីកចម្រើនដែរ។ មនុស្សរៀនតាមសៀវភៅ បើមានសៀវភៅល្អច្រើនប្រាកដជាល្អ។

អ៊ីនធឺណេតបានរួមចំណែកជួយសម្រួលដល់ការទំនាក់ទំនងក្នុងក្រុម ជាពិសេសសម្រាប់សមាជិកមួយចំនួនរបស់ក្រុមនេះដែលរស់នៅតាមខេត្តហើយមិនអាចចូលរួមការប្រជុំក្រុមយ៉ាងទៀងទាត់។ សុផលគិតថាប្លក់គឺជាមធ្យោបាយទំនាក់ទំនងដ៏ល្អមួយ “ប្លក់ប្រៀបដូចជាការិយាល័យរបស់ពួកយើង ដែលយើងអាចចែករំលែក និង ធ្វើឲ្យស្នាដៃរបស់យើងអាចរកមើលបានយ៉ាងទូលំទូលាយ”។

សមាជិកម្នាក់នៅក្នុងក្រុម ឈ្មោះថាអាចម៍ផ្កាយ បានសរសេរប្រវត្តិរូបសង្ខេបរបស់ក្រមនៅលើទំព័រប្លក់ដូចខាងក្រោម៖

«ក្រុមអ្នកនិពន្ធវ័យក្មេង»ត្រូវបានបង្កើតដោយក្រុមសិស្សនិស្សិតមួយក្រុម ក្រោយពីបានឆ្លងកាត់វគ្គសិក្សារឿងខ្លីនៅសមាគមអក្សរសិល្ប៍នូហាចរួចមក។ ក្រោយមកក្រុមនេះត្រូវបានដូរឈ្មោះជា «ក្រុមយុវអ្នកនិពន្ធខ្មែរ» វិញម្តង ដោយបានទទួលការផ្តល់យោបល់ពីអ្នកស្រី ប៉ិច សង្វាវ៉ាន់អ្នកនិពន្ធខ្មែរនៅប្រទេសបារំាង។

នេះគីជាការតំណភ្ពាប់ទៅរកប្កក់របស់សមាជិកវ័យក្មេង និង ជាអ្នកនិពន្ធដែលបានសរសេររឿងខ្លីៗ និង កំនាព្យមួយចំនួនរួចមកហើយ ៖
អាចម៍ផ្កាយ,បុរាណ,សុខ ចាន់ផល,ចិត្រា,ក្មេងតូច,ណារដ្ឋ,និមល

ជាការគួរឲ្យកត់សំគាល់មួយផងដែរថា ប្រទេសកម្ពុជាគឺសំបូរទៅដោយអ្នកប្រាជ្ញនិងអ្នកនិពន្ធជាច្រើនដែលមានស្នាដៃផ្នែកអក្សរសិល្ប៍ អ្នកនិពន្ធទាំងនេះតាក់តែងច្បាប់ រឿងព្រេង និង រឿងប្រលោមលោកជាច្រើន ដើម្បីអប់រំ និង ឆ្លុះបញ្ចាំងពីសភាពពិតជាក់ស្តែងក្នុងសង្គមក្នុងពេលមួយនោះ។ ឧទាហរណ៍ដូចជារឿងប្រលោមលោកមួយចំនួនដែលបានបោះពុម្ពផ្សាយចុងសតវត្សទី៣០ ដែលបានលើកយកមកធ្វើជាអត្ថបទគោលដើម្បីបង្រៀនតាមសាលា ដែលមានដូចជា “ផ្តាស្រពោន” និពន្ធដោយលោក នូ ហាច “សូផាត” និពន្ធដោយលោក រឹម គីន និង “កុលាបប៉ៃលិន” និពន្ធដោយលោកញ៉ុក ថែម ជាដើម។ ប្រលោមលោកទាំងនេះក៏មានជាលក្ខណៈខ្សែភាពយន្តផងដែរ។ បន្ថែមពីលើនោះក្នុងកំឡុងឆ្នាំ ១៩៥០ ទៅ ១៩៧៥ មានសៀវភៅប្រហែល ៥០ក្បាលក្នុងមួយឆ្នាំត្រូវបានបោះពុម្ព (Nepote, Jacques និង ឃីង ហុកឌី “អក្សរសិល្ប៍ និង សង្គមក្នុងប្រទេសកម្ពុជាសម័យថ្មី” 1981:64)។

ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ អក្សរសិល្ប៍ខ្មែរចំនួនជាច្រើនត្រូវបានបំផ្លាញក្នុងសម័យកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ (1975-1979) គឺជាពេលដែលបណ្ណាល័យជាតិត្រូវបានគេយកធ្វើជាកន្លែងចិញ្ចឹមជ្រូកទៅវិញ។ មានការប៉ាន់ប្រមាណថា ប្រហែលជា៥០%នៃសៀវភៅដែលបាននិពន្ធជាភាសាខ្មែរត្រូវបានបំផ្លាញ (អាន “អាគារពេញទៅដោយសៀវភៅ” ដោយ Ledgerwood ក្នុង ការរស់ឡើងវិញនៃវប្បធម៌)។

ប្រទេសកម្ពុជាខ្វះខាតធនធានអត្ថបទជាពិសេសចាប់តាំងពីការដួលរលំរបស់របបខ្មែរក្រហម។ ក៏ប៉ុន្តែមានការជឿជាក់យ៉ាងមុតមាំថាការងាររបស់អ្នកនិពន្ធវ័យក្មេងដែលមានកម្លាំងជម្រុញចិត្តដ៏ខ្លាំងក្លានឹងជួយដាស់ឲ្យសម័យមាសរបស់អក្សរសិល្ប៍កម្ពុជាងើបឡើងមកវិញម្តងទៀត។